Nieistniejące uprawnienia państwowe, skąd tyle zamieszania?

W klasyfikacji zawodów nie istnieje zawód określany jako Trener Personalny, ani Instruktor Fitness.  Podawanie informacji  kursantom o uprawnieniach państwowych  staje się coraz częstszą praktyką. 

Kluby fitness poza granicami kraju niejednokrotnie nie uznają kwalifikacji czy dokumentów wydawanych przez polskie szkoły fitness jak i nawet same uczelnie wyższe w Polsce, a tłumaczenie takich certyfikatów o specjalnościach Trener Personalny, Instruktor Fitness na mocy paragrafu poniżej nic nie zmienia i to jest fakt. 

Przykład wykorzystania zapisu Ustawy w sieci.

cyt „Uprawnienia zawodowe zdobyte tym sposobem są zgodne z USTAWĄ O SPORCIE (Dz. U. Nr 127, poz. 857) oraz ROZPORZĄDZENIEM MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. Nr 82 z dnia 17 maja 2010 r., poz. 537)." 

Zapis ten dotyczy takich zawodów jak trener piłki siatkowej, trener lekkiej atletyki, trener piłki nożnej itp. W Polsce zawód trenera personalnego jest zawodem uwolnionym tzn. nie jest klasyfikowany jako zawód sam w sobie, podobnie jak zawód instruktora fitness.

Zrozumiałym jest, że szkoły fitness potrzebują wzmocnić swoją pozycję na rynku. Bywa, że stosują takie zapisy, aby pozyskać klientów na swoje kursy.  Angażują celebrytów z sieci lub inne gwiazdy tv, fitness sylwetkowego czy modnych ostatnio „blogero-youtuberów”.  Odpowiedzmy sobie na ważne pytanie; Jak należy rozumieć zapis Ustawy o sporcie w odniesieniu do trenera personalnego i jak bardzo to jest istotne ?

Ministerstwo Edukacji Narodowej orzeka, że zawody uwolnione czyli deregulowane nie ulegną ponownej regulacji, a przepis Ustawy o sporcie z dnia 25 czerwca 2010 roku (Dz. U. Nr 127, poz. 857) oznacza, że działalność w sferze rekreacji ruchowej przestała podlegać regulacjom ustawowym. Co za tym idzie w prawnym rozumieniu nie istnieje już tytuł zawodowy instruktor rekreacji ruchowej o specjalności  Trener Personalny i Instruktor nowoczesnych form ruchu czytaj aerobik. 

Niektóre szkoły przedstawiają się dodając informację posiadania  Statusu Placówki Kształcenia Ustawicznego. Co to oznacza? To konieczny profil działalności gospodarczej zajmującej się kształceniem i każdy musi zarejestrować tak swoją działalność chcąc prowadzić jakiekolwiek kursy zawodowe, warsztaty, szkolenia itp. (tu znajdziesz Dziennik Ustaw)  Nie wiąże się to z rekomendacją Ministerstwa Edukacji Narodowej ponieważ nie istnieją uprawnienia MEN dla Instruktora Fitness i Trenera Personalnego jak i sam zawód Trenera Personalnego nie pozostaje zawodem wg. Ministerstwa. Używanie zatem określeń cyt "Wydajemy zaświadczenia MEN" jest niezgodne, a certyfikaty są jedynie wewnętrznymi drukami danego organizatora szkolenia. Twierdzenie, że są one ważne w Unii Europejskiej lub gdziekolwiek, ponieważ są certyfikowane przez MEN jest zabiegiem czysto marketingowym.

Aby placówka kształcenia mogła wydawać zaświadczenia państwowe  powinna podlegać kuratorium oświaty i posiadać status działalności oświatowej. Absolwenci kursów, które nie mają kuratorium oświaty mogą otrzymać wyłącznie zaświadczenie o ukończeniu kursów. Nie posiada ono jednak żadnych symboli Ministerstwa Edukacji Narodowej (Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu) na które powołują się ww. jednostki. Wydawanie innych dokumentów niż ww. zaświadczenie o ukończeniu kursu jest możliwe wyłącznie wtedy, jeśli wynika to z przepisów wydanych przez właściwego ministra lub kierownika urzędu centralnego.

Powoływanie się przez organizatorów na posiadanie przez nich „uprawnień”, „certyfikatów” itp. nadanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej lub Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu dla prowadzonej działalności oświatowej jest bezpodstawne.

Już wiemy, że do wykonywania zawodu trenera czy instruktora fitness, nie potrzebujesz mieć żadnych uprawnień państwowych. Ale czy to pozwala nam być spokojnym i wzbudza poczucie bezpieczeństwa ? 

W sieci  można zauważyć obietnice na temat możliwości podjęcia pracy po szkoleniach, gdzie możemy przeczytać:

cyt „Kurs fitness, czy kurs siłowni przygotowują i uprawniają naszych absolwentów do pracy w klubach fitness, czy prowadzenia innych form zajęć rekreacyjnych..... Na życzenie kursanta do legitymacji załączamy odpis programu kursu w języku polskim i angielskim potwierdzony pieczęcią, który umożliwia późniejsze potwierdzenie kwalifikacji zawodowych na terenie całej Unii Europejskiej, a co za tym idzie podjęcia legalnej pracy na stanowisku trener fitness, trener siłowni, lub trener osobisty w innych krajach unijnych. Kursy doszkalające kończymy wydaniem certyfikatu ukończenia kursu. W tym wypadku również na życzenie kursanta ..... co pozwala potwierdzić zdobyte kwalifikacje zawodowe na terenie całej Unii Europejskiej." 

( Nie zniechęcam tym samym do wzięcia udziału w szkoleniach takiej akademii, monituje natomiast o podawanie informacji nie mających zastosowania w praktyce)

Niestety takie i im podobne dyplomy nie są najczęściej honorowane po za granicami kraju jak też w większości krajów  UE. W krajach zachodnich Europy, Ameryce Północnej, Australii czy  Nowej Zelandii w sytuacji zagrażającej zdrowiu lub życiu przepisy są bardzo restrykcyjnie i surowo traktują osoby bez stosownych uprawnień trenerskich. Istnieją tam instytucje normujące certyfikacje i zakres programów szkół. Akademie fitness podlegają kontrolom jakości i potrzebują być akredytowane przez odpowiednie stowarzyszenia. Jeśli ktoś ukończył szkolenie w placówce nie mającej akredytacji certyfikaty takie nie są uznawane w tych krajach lub najczęściej nie honorowane. Nie działa wówczas ubezpieczenie OC, a cała odpowiedzialność za uszczerbek na zdrowiu klienta przypada trenerowi jak i klubowi fitness, który takiego trenera przyjmuje do pracy. Większość klubów nie ryzykuje i nie zatrudnia Trenerów bez odpowiednich uprawnień. Możliwe, że na tą chwilę Polskie Towarzystwa Ubezpieczeń są bardziej łaskawe dla Trenerów i Instruktorów. Możliwe, że łaskawość ta ma inny wymiar w sytuacjach poważnych konsekwencji zdrowotnych. Trzeba się zgodzić z faktem, że nie każdy pragnie podjąć pracę za granicą naszego kraju, a przepisy te nie dotyczą jeszcze polskiego rynku fitness. Pozostaje zadać sobie kilka pytań. 

Co z tych informacji wynika dla mnie ?

Wraz z przyjęciem Ustawy o uwolnieniu pojawiło się na przestrzeni 8 lat bardzo dużo placówek szkolących Trenerów Personalnych i Instruktorów Fitness. Wybór jest trudny. Na rynku jest coraz więcej szkół, gdzie każda ma „najlepszy” program i kadrę. Nikt  nie sprawuje państwowej opieki nad jakością nauczania Trenerów i Instruktorów.

Chcąc mieć pewność, że to co znajdziemy w nauczaniu szkół będzie zgodne z potrzebami rynku fitness, dobrze jest znaleźć odpowiedzi na ważne pytania zakładając kilka punktów.

1. Co jest istotne w wyborze szkoły?
2. Jak wyznaczyć wysoki standard?  
3. Kto ustala program nauczania?

Próbując sobie odpowiedzieć na te pytania, idźmy dalej:

• Nauczyciel Czy ważne jest jakie osoby przekazują wiedzę ?  Jakie mają wykształcenie i doświadczenie w roli trenera ?
• Standard Czy ustalone standardy w szkole powinny być kształtowane przez gremium ciał pedagogicznych na podstawie norm uznanych na świecie, ustalających międzynarodowe zakresy wiedzy w tej materii czy raczej przez samych trenerów pracujących w szkole ? 
• Program Czy w programie polskich szkół podstawą jest doświadczenie szkoleniowców, być może coś co podziałało na nich samych, a ważność tematyki konstruowana jest według ich uznania. Czy mogę mieć pewność, że zdanie kilku osób tworzących program szkoły jest dokładnie tym, co jest realną potrzebą tego rynku pracy?

Czego zatem poszukiwać? Jak rozwiązują ten problem inne kraje ?

Uznane na świecie standardy programowe fitness opracowała organizacja EHFA (The European Healt&Fitness Association) 

Określa ona w dość szerokim programie zagadnienia stanowiące o zakresie posiadania określonych umiejętności i wiedzy, jaką powinien posiadać trener personalny czy instruktor fitness. EHFA to normy programowe, na podstawie których późniejsze akredytowane placówki wyznaczają certyfikacje uznawanych Akademii Fitness na rynkach międzynarodowych. 

Standardy programowe oparte na Normach Kwalifikacji Międzynarodowych EQF spójnych z Międzynarodową Standardową Klasyfikacją Kształcenia (International Standard Classification of Education, w skrócie ISCED) dają podstawę słuszności przyjętych zagadnień kształcenia jak i gwarancję programową treści i umiejętności jakie powinien posiąść uczeń na odpowiednim poziomie nauczania. Kwalifikacje w fitness obejmują poziomy EQF 2,3,4,5 i 6 przy czym np. trener personalny to poziom EQF4. O programach możesz poczytać na stronie EuropeActive.

Faktem jest, że kraje w których fitness ma dłuższą historię regulacje uprawnień są ściśle uporządkowane. W Europie możemy znaleźć stowarzyszenia weryfikujące standardy i poziom nauczania Akademii Fitness m.in ICReps, EuropeActive, lub poza granicami naszego kontynentu American Council on Exercise, DEAC, CHEA, NBFE, National Council on Strength & Fitness,  IHRSA. 

Szkoły fitness, chcące nadążać za jakością standardów, powinny spełniać te wymogi, przejść kontrolę jakości materiałów szkoleniowych oraz poddać się kontroli komisji. Szkoła, która uzyskała takie uprawnienia, powinna się tym szczycić  z kilku powodów:

• Po pierwsze, podlega kontrolom jakości: merytorycznej, kadrowej, systemów egzaminacyjnych oraz praktyki w przekazie wiedzy.
• Po drugie, dba o swój rozwój wybierając sprawdzone racje programowe.
• Po trzecie, podlegając akredytacji ma dostęp do najnowszych badań, zmian i unowocześnień w materii szeroko pojętego treningu i nauczania.

W dzisiejszej dobie samozwańczych szkół, w tym również internetowych kursów jednodniowych, trudno jest dokonać wyboru. 

Przemyśl:

1. Czy stawiasz na przypadek i tylko przykładowe dobre opinie o szkołach stanowią o Twoim wyborze?
2. Czy sprawdzasz czy ktoś ma nad nimi kontrole?
3. Czy masz wiedzę o tym jakiej weryfikacji programowej (i czy w ogóle) podlegają akademie w których chcesz się szkolić np. zewnętrznym niezależnym komisjom zatwierdzającym międzynarodowe standardy?

Bądź świadomym i odpowiedzialnym trenerem. Nasi podopieczni oddają nam najcenniejsze co mają – swoje zdrowie. W Polsce znajdziesz 10 Akademii posiadających międzynarodowe akredytacje, to najbardziej prężnie działające szkoły fitness.

Zadbaj o swój dobry start i dobrą edukację na najwyższym poziomie, wybierz placówkę akredytowaną.

(więcej o Akademiach i uprawnieniach dostępnych w Polsce znajdziesz na stronie Reps Polska)